Koronawirus a jedzenie – czy mogę się zarazić przez jedzenie?

przez Kuba

CZY MOGĘ SIĘ ZARAZIĆ PRZEZ JEDZENIE?

Pod naszym ostatnim postem na FB pojawiło się pytanie:

„Czy korona może przenosić się poprzez produkty spożywcze czy też nie? Opinie są sprzeczne więc ja wstrzymuję się z zamawianiem.”

I stwierdziliśmy – to bardzo dobre pytanie i warto je sprawdzić!

Na wstępie proszę pamiętajcie – nie jesteśmy ekspertami w dziedzinie medycyny, a jedyne co zrobiliśmy to spędziliśmy kilka(naście) godzin na szukaniu i czytaniu raportów, prac, dokumentów ludzi o wiele mądrzejszych od nas, żeby znaleźć odpowiedź. Źródła, organizacje, strony i inne materiały pomocne przy poszerzaniu wiedzy o koronawirusie zamieścimy po drodze i na końcu tekstu. Do tego tekst ten nie będzie zawierał stockowych obrazków pandemii, zdjęć jedzenia itp. Skupiamy się na tym co ważne.

TRUDNE NAZWY

Wirus SARS-CoV-2 należący do rodziny koronawirusów powoduję chorobę COVID-19 - chorobę zakaźną układu oddechowego. Wirus jest przenoszony pomiędzy zwierzętami a ludźmi, a według chińskich naukowców jego nosicielem mogą być łuskowce (gatunek ssaka ceniony w medycynie chińskiej m.in. za łuski właśnie). To dużo trudnych nazw, z którymi nie chcemy się mierzyć, a tym czym dokładnie jest koronawirus dowiecie się m.in. z:

Serwisu Rzeczpospolitej Polskiej:

https://www.gov.pl/web/zdrowie/co-musisz-wiedziec-o-koronawirusie

Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i kontroli Chorób z siedzibą w Szwecji:

https://www.ecdc.europa.eu/en/novel-coronavirus-china/questions-answers

CZY ZAMAWIANIE JEDZENIA NA WYNOS MOŻE MNIE ZARAZIĆ?

Odpowiedź jest trochę skomplikowana i jak zawsze w takich sytuacjach najlepsza odpowiedź „to zależy”. Przede wszystkim – nie stwierdzono przypadków zarażenia SARS-CoV-2 poprzez spożywanie zarażonego jedzenia. Na ten moment nie udowodniono, że jedzenie przenosi wirusa, nie ma również żadnych przesłanek że jedzenie może być źródłem zarażenia. Ale należy pamiętać, że duża część dowodu polega na badaniach poprzednich koronawirusów MERS-CoV i SARS-CoV-1, do których ten obecny jest bardzo podobny. TU (link) oficjalne stanowisko EFSA - Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności znajdującego się w Parmie (Włochy) z dnia 09/03/2020. Na tę informację powołuje się obecnie większość serwisów w Polsce i na Świecie pisząc o jedzeniu w kontekście pandemii koronawirusa.

Co to właściwie znaczy? Nie jesteśma kanibalami więc razcej nikt nie sprawdza czy jedzenie zarażonego mięsa zaraża ;). Chodzi o to, że nie ma potwierdzonych przypadków, żeby ktoś zaraził się TYLKO przez jedzenie. A prawdopodobieństwo dostania choroby COVID-19 przez układ pokarmowy jest śladowe. Również obrabianie (gotowanie, pieczenie, smażenie) jedzenia pozbywa je z większości niepożądanych bakterii, wirusów, mikroorganizmów.  Nadal możliwe jest że ktoś w kuchni kichnie Ci do pudełka z jedzeniem przed jego zamknięciem i tu dochodzimy do sedna:

Obecnie do zdecydowanej większość zarażeń dochodzi drogą kropelkową. Niestety, zarazki potrafią utrzymać się na powierzchniach, co jest głównym tematem dyskusji przy zamawianiu jedzenia na wynos. Przy czym zależy to od mnóstwa czynników i wirus jest na tych powierzchniach bardzo niestabilny.

To utrzymanie czystości jest teraz na świeczniku i na pewno zauważyliście, że mnóstwo miejsc na swoich fanpage’ach zapewnia o utrzymaniu i podwyższeniu standardów BHP w zaistniałej sytuacji. Oczywiście surowe produkty należy poddawać obróbce termicznej żeby pozbyć się z nich zarazków i drobnoustrojów – zawsze, wszędzie i niezależnie od jakichkolwiek koronawirusów. Ponadto osoby, u których istnieje podejrzenie że są chore, nie powinny jedzenia przygotowywać. To proste i logiczne i jesteśmy pewni że lokale się do tych zaleceń stosują.

Problemem jest jeszcze ilość pośredników i przestrzeganie tych wszystkich reguł przez wszystkie osoby, które ogarniają Wasze jedzenie przed Wami. Knajpy mogą pilnować swoich pracowników, pisać posty w social mediach, ale dużo trudniejsze zadanie stoi przed firmami kurierskimi. Dużo ciężej upilnować wszystkich dostawców, kurierów na skuterach, rowerach w samochodach. Czy przed każdym transportem dezynfekują ręce? To oni są bardziej narażeni przez ciągłą ekspozycję na mieście - mimo, że unikają skupisk ludzi. Dlatego jeśli macie taką możliwość, proponujemy korzystanie z opcji na wynos i odbierania jedzenia samodzielnie. Mniejsza liczba pośredników to mniejsze ryzyko.

JAK TO JEST Z TYMI POWIERZCHNIAMI?

Niestety nie ma jednoznacznych badań i znów, wiele z nich jest opartych na poprzednich koronawirusach. Obecne informacje od WHO i EFSA mówią o przedziale czasowym od kilku godzin do kilku dni. Jest to zależne od materiału, sposobu przechowywania, ekspozycji na wirusa, temperatury, wilgotności i innych czynników. Natomiast ryzyko zarażenia przez powierzchnie jest bardzo małe w porównaniu ze wspomnianą drogą kropelkową. Dlatego najważniejsze jest regularne mycie dłoni i dezynfekcja powierzchni, z których korzystamy, szczególnie przed przygotowywaniem jedzenia.

Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi w różnych laboratoriach w USA, wirus potrafi utrzymać się najdłużej na stali nierdzewnej (średnio 13 godzin) i plastiku (polipropylenie – średnio 16 godzin) lub tekturze (do 24 godzin). Dlatego powtarzamy, najważniejsze jest mycie powierzchni i rąk.  Mimo to, ryzyko zarażenia w ten sposób jest niewielki i nadal zachodzi przy dotknięciu zarażoną powierzchnią do błony śluzowej, m.in. oczu, ust czy nosa. Raport z badań został opublikowany 09/03/2020.

TEN TEKST POWSTAŁ PRZY WSPÓŁPRACY…

Przy współpracy w zasadzie całą branżą gastro. Naszą blogową też, bo wejścia na bloga ostatnimi dniami to 10% tego co normalnie obserwujemy. Kontakt z gastronomią uczy nas, że to ciężki kawałek chleba, a pracują tutaj pogodni, szczerzy i weseli ludzie.  Na dzień pisania tekstu (15/03) wszystkie bary, restauracje i tak dalej i tak dalej nie mogą funkcjonować inaczej niż w dowozie/na wynos.

Spadek obrotów spowodowany kwarantanną i zaleceniami do pozostawania w domach jest ogromny i całkiem możliwe że wiele z Waszych ulubionych miejsc zamknie się na stałe nie z powodu ustawy, a z braku funduszy do działania. Szczególnie jeśli ten stan będzie się przedłużał. Póki co mamy obostrzenia na kilkanaście dni, ale z łatwością może to zostać przedłużone do 2-3 miesięcy jeśli sytuacja nie zacznie się poprawiać. Wyobraźcie sobie spadek pracy i zarobków o kilkadziesiąt procent przez tak długi czas. Nawet przewidywane ulgi VAT, czy zapomogi ZUS dla pracowników mogą nie pomóc.

O ile zazwyczaj zachęcamy do wychodzenia, w tych warunkach przed tym przestrzegamy, a jeśli macie chęć i możliwość wesprzeć swój ulubiony lokal – zróbcie to. Upewnijcie się że knajpa przestrzega zasad, jeśli dalej chcecie ograniczać swoją ekspozycję - odbierajcie sami na wynos.

Do wszystkich, w tym branży gastro: stosujmy się do zaleceń i zasad. Od nas zależy jak szybko uporamy się z kryzysem i jak szybko wrócimy do normalności – w tym do wspólnego jedzenia i przyjemności z ucztowania razem.

 

Źródła:

Główny Inspektorat Sanitarny:

https://gis.gov.pl/aktualnosci/qa-dotyczace-zywnosci-i-koronawirusa/

WHO – Światowa Organizacja Zdrowia:

https://www.who.int/health-topics/coronavirus

https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses

https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public/myth-busters

CDC – Agencja Rządowa USA zajmująca się kontrolą i prewencją chorób zakaźnych:

https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/faq.html

Europejski urząd ds. bezpieczeństwa żywności:

https://www.efsa.europa.eu/en/news/coronavirus-no-evidence-food-source-or-transmission-route

Niemiecka agencja rządowa ds. oceny ryzyka:

https://www.bfr.bund.de/en/can_the_new_type_of_coronavirus_be_transmitted_via_food_and_toys_-244090.html

Oświadczenie ws. gatunku i pochodzenia wirusa – międzynarodowa grupa ekspercka powołana do badań SARS-CoV-2:

https://web.archive.org/web/20200211175312/https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.02.07.937862v1.full.pdf

Praca naukowa dot. stabilności wirusa na powierzchniach i w powietrzu z 09/03/2020:

https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.03.09.20033217v1.full.pdf

Zebrane dane w artykułach na portalu naukowym livescience.com:

https://www.livescience.com/how-long-coronavirus-last-surfaces.html

https://www.livescience.com/coronavirus-myths.html

9 komentarzy

Robert 15 marca 2020 - 17:24

Dla mnie nie do końca tekst rozwiewa obawy, dopytam jak rozumiecie zdanie:”nie stwierdzono przypadków zarażenia SARS-CoV-2 poprzez spożywanie zarażonego jedzenia. Na ten moment nie udowodniono, że jedzenie przenosi wirusa, nie ma również żadnych przesłanek że jedzenie może być źródłem zarażenia.”. W sensie np “zarażają” jedzenie, potem poddają je obróbce i jest git, czy typu ktoś kichnie na pizzę ale ta już nie zaraża, bo to jedzenie magicznie?? Nie mówiąc o surowych daniach/elementach. Nie kminie tego, chyba nie ja jeden, stąd ludzie może mają obawy, dylematy.
A pomijając dylematy pozostaje nam ufać, że personel serio staje na wysokości zadania i w ciemno możemy zamawiać ??

Reply
Kuba 15 marca 2020 - 17:39

My nie jesteśmy w stanie rozwiać obaw bo niestety nie zajmujemy się badaniami. Wiemy tyle ile napisały organizacje się tym zajmujące. Czyli jedząc żarcie, się nie zarazisz, tym bardziej po obróbce termicznej. Jedzenie surowizny jest niezalecane ale również możliwe. Jest minimalna szansa zarazić się przez jedzenie, gorzej dotykając powierzchni które zawierają wirusa – np. opakowania, stoły, klamki itd.

Bardziej trzeba uważać na to co się dotyka i potem nie wsadzać palców do nosa, niż martwić że jedzenie przyrządzone w kuchni nas zarazi. Zakładając oczywiście, że kucharz ni kichnie nam do pudełka przed jego zapakowaniem ;) (Kuba)

Reply
Robert 16 marca 2020 - 07:37

To dzięki za odp, ale czyli “na logikę” dalej niczego mi to nie zmienia;>
Choć oczywiście jest to martwienie się o pewnie 0,01% przypadków – ale tak rozkminiam po prostu.
Zdrowia <3

Reply
Aaa 15 marca 2020 - 22:22

Z tego co niedawno pisał epidemiolog jak było urządzone AMA na wykopie to do tej pory nie stwierdzono przypadków zarażenia przez przewód pokarmowy – czyli nawet jeżeli ktoś zarażony napluje i nakicha na twoją pizzę zanim ją zjesz to najprawdopodobniej się nie zarazisz.
Warto jednak zwrócić uwagę na semantykę – “do tej pory nie stwierdzono” nie oznacza “stwierdzono na 100% że to nie możliwe”, bo z uwagi na to że problem jest dość świeży kompleksowych badań jeszcze nie ma, niemniej wygląda na to że szanse są raczej niewielkie.

Reply
Kuba 15 marca 2020 - 23:25

Możesz podrzucić link do wypowiedzi epidemiologa?

Reply
Robert 16 marca 2020 - 07:39

jak już jestem to się podepnę ale znowu coś mi nie styka, mamy uważać, żeby nie dotykać rękami ust, nosa, osa, ust ponoć szczególnie, bo tędy dostaje się wirus a potem, że przez pożywienie nie?
Tylko mi tu coś nie gra?

Reply
Kuba 16 marca 2020 - 08:27

Ja to rozumiem tak: jeśli jest jedzenie zarażone (choć ludzi nie jemy :P) to po obróbce cieplnej się nie zarazisz. Jeśli chodzi o przenoszenie na powierzchniach, to przenoszą i trzeba dezynfekować. ‘zakładam na logikę’ że jedzenie ‘na powierzchni’ może przenieść. ale nie ma jakichkolwiek dowodów przy tym i poprzednich koronawirusach żeby ktoś od kogoś zaraził się poprzez jedzenie. Tak jest w oficjalnych dokumentach, ale jak napisałem, nie ma na to jeszcze wystarczających nadań przy SARS-COV-2.

Reply
Gastro w czasach zarazy, czyli skąd zamówić jedzenie podczas kwarantanny - Pojedzone 22 marca 2020 - 20:23

[…] zadanej tezy został zrobiony przez Kulinarnie Niepoważnych w jednym z ich najnowszych wpisów [LINK]. W skrócie: to zależy! Dlatego przeczytajcie najpierw ten wpis i sami podejmijcie […]

Reply
Kuba 22 marca 2020 - 20:41

<3 <3 #wspieramygastro #damyrade

Reply

Skomentuj!

Strona korzysta z ciasteczek (cookies), żeby przyśpieszyć jej działanie i poprawić jakość dla czytelnika. Akceptuj Czytaj więcej